Saturday, September 15, 2012

KALIGRAMATIKANG SINING: Tula ni E. San Juan. Jr.





KALIGRAMATIKANG  SINING:
Daluyang Hinabi sa Pasumalang Damdamin at Dalumat





1.  Makulimlim sa Perlas ng Silangan   abot-tanaw ng bulag na Lumad             nagulat  sa             pagsabog ng agilang  misil   kidlat ng bituin    guhit ng kulog

2.  Pagputok ng buwitreng drone paano ipaliliwanag sa nagdilim na utak nina             Burgos              Cadapan   Empeno  Olalia              Alejandro   Kumander Posa 
                        Itulad sa bathalang nagbitiw ng lubid ng pangakong bumibigti

3.  Sinikangan ng baril ang panga ng bilanggo bago buhusan ang nakasaplot na mukha             ng             binansagang terorista   Anong ibinabadya ng masalimuot na bugtong             ng             kasaysayan?

4.  Mula sa usok ng masaker sa Mendiola  22 Enero 1987 nagkahugis ang mga             kaluluwang              nabitag ng kapalarang naligwak 

5.  Salamisim mula sa duguang alkitran sa harap ng Malakanyan    multo ng lumipas              lumuksong kamandag             sa sayaw ni Salome    gunam-gunam ng pugot             na ulo ng propetang             dinukot at  pinaslang

6.  Di na daklot sa kamao ang tapyas na anting-anting   tumikom-bumuka   taktika’t             istratehiya ng pagkakataon    di masusubok ang bisa  ng            
                        baka-            sakaling hakbang  sa isang pukol ng dais 

7.  Sinampal   sinuntok  sinipa  tinadyakan  di na latigo kundi batutang bakal               bugbog              makina de koryente    walang tigil ang bulahaw   nakatutulig

8.  Gumagapang sa singit ng budhi ng Buda ang hinuhang may batas habeas             corpus                ngunit nasaan ang  bangkay ng mga desaparesidos 

9.  Humihirit ang mga punglo sa Hacienda Luisita    sumisingasing sa Bondoc at             Basilan     na-salvaged na makatindig-balahibong guniguni   palpak

10. Inakbayan natin ang dakilang paralitiko sa pag-akyat sa Makiling ngunit di             nasubukan             ang mutya    lumpo pa rin ang diwa ng mga kolonisado

11.  Ipinagbibili ang kalikasan    bilhin mo na ang mga pulong ito  lunod sa             polusyon             krimen   lubog na sa kahayupan ng kumprador at             burokratang  nakatuwad sa             hukay   talinghagang ipinukol ni Andres Bonifacio  sa  gabi  ng             himagsikan

12.  Hinampas ang binti  tiyan  pinalo ng baril ang balikat  ulo  naluray ang laman               nalinsad ang buto   sugatang katawang ipinako               nahulog ang anong             kahulugan?

13.  Pahiwatig na  tumatagos  sa  pader ng bartolina  humihiwa sa takip  kortina  harang              pinto  tarangkahang sumagip mula sa bingit ng “hukay ng luwalhati’t             pighati”

14.  Untagin ang bulag at bingi  kung saan dating gumagala ang mga tamaraw              may             hinagap ang mga naligaw na sinikap bumagtas   lumikha ng landas

15.   ibinaon ang na-salvaged sa kung saang lugar  upang pukawin sa mahiwagang             kaharian ang nagayumang Prinsesa ng mga anarkistang duling

16.  Maging sa kahayupan  kalupitan  kabuktutan pwedeng malikhain  ang             imperyalistang negosyanteng  masugid kumiliti ng kilikili ng madlang             kapus-            palad na naligaw

17.  Naglakbay sa Bohol upang tanawin ang teritoryo ng mga Tarsier    sinakop na rin             sila              ihambing ang tao’t hayop sa praktika ng pagkukunwari’t  pagdaraya   walang muwang ang mga animal

18.  Dumako sa Ilog ng Loboc kung saan lasing na lumangoy sina Legaspi at Sikatuna mula sa kanilang sandugong pag-uulayaw  aksidente o             sadyang dinaya?

19.  Mamulat kaya ang mga natutulog na matsing upang mahuli ang tumakas             na             heneral     pakawalan ang unggoy   Ikulong ang pasistang militar             at mga             kakutsabang  trapo

20.  Nakatiwarik   nakatihaya  lugmok  kung ano ang bukambibig siya rin ang laman             ng             nilaslas na dibdib   dasalin ang “Bangon  sa pagkakabusabos”

21.  Katawan ay nakahulagpos ngunit kaluluwa’y nakapiit pa rin   bihag ng gawi’t ugaling             minana sa magulang   ninuno      tradisyong sinapupunan             ng makiring             hulagway

22. Gagambang humihiwa sa utak ni Abu Sayyaf     humahabi ng  luningning             silaw               kislap              apoy    iwangki  sa  sinag  ng  drone  misil

23.  Kariktang  di matarok o masuyod  habang natutunaw ang yelong bundok  at             lambak sa             Arctic at Antartica   di masugpo ang uhaw sa sindak na             bumukal   bumuhos

24.  Nakaligtaan nating dumalaw sa Bilar   sikaping matuto sa halimbawa ng             mga             alitaptap              unti-unting  tulala  sa usok ng trapik  baka masulyapan             sa             kanilang paglipad ang kamaong naghagis ng dais  at malanghap ang bango             ng apoy ng iyong buntong-hininga

25.  Apokalipsis ng lahing kaymanggi     tugisin ang bathalang nagwala sa baybaying di             maabot ng mga babaylan at diwatang ginahis ng drone
                        agila   buwitreng mandaragit sa lupang hinirang

26.  Paglimiin ang ritwal ng basbas  dait  hipo  kanti  halik ng pag-asa   yapos ng busilak             na pangarap   pagbubulay-bulay  bumibitay sa baliw na makata  

27.  Buksan ang mata  ilong  tainga   umalsa  bumalikwas sa hulmahang utak               baklasin ang             rehas    ipagdiwang ang buntis na birhen ng Bicutan at             Muntinlupa

28.  Bumabangon ang nagliliyab na anghel ng mga anak-pawis     bagwis ng salamisim                Inihagis ang perlas sa ulbo upang pukawin ang bayang              lubog sa pangako’t                     sa panaginip  Ipukol  muli

29.  Itaas   hawiin  ang tabing  kurtina   belo  takip   balatkayo   Itulak ang hadlang               bakod              harang    balakid     busal sa nguso   walang himalang bato              sa              bunganga             ng yungib

Sunday, September 09, 2012

AWIT   NG   ARMADONG  PARALUMAN



Mahal,
Nagliliyab ang lansangan ng Islang Puting Bato nang ikaw’y  lumisan
Sa iyong balintataw  nagtalik ang liwanag at dilim
Nagtipan ang luha’t ngiti sa hanggahan ng pangako’t alaala
Saang likong landas tayo naghiwalay, nakipagsapalaran?

Pumalaot ka sa lagim ng lungsod, napigtal sa diwa’t nakintal sa dibdib
Patnubay ang masang kumalinga, sabik sa paglaya’y naglakbay

Bagwis sa budhi’y pumailanlang  sa madugong larangan
Sa gilid ng bangin  naglamay, sa gubat ng gunita naghintay
    sa tukso ng  mapagkandiling bituin….


Sa bawat pintig ng iyong kaluluwa, sa bawat himaymay
Nagpupumiglas ang sinag ng kinabukasan—
Luningning ng pag-asa, halimuyak at alindog ng panaginip
         ng armadong diwatang  kusang   naghandog, kumalas, nagligtas—


Mahal,
Nilambungan ng usok at apoy ang gayuma ng iyong pilik-mata
Humagip ang bagwis ng guniguning lumipad   lumapag
Lumusong ka’t tinahak ang tulay sa nilunggating ligaya
Sa dusa’t aliw ng busabos, binalangkas mo ang hiwaga ng darating.

Saang dulo ng landas kaya tayo magtatagpo, abot-tanaw?
Binaybay mo ang ilog, dumaramay sa udyok ng mapagpaubayang    
     batis  sa lambak

Sa takipsilim gumapang ang sugatang katawan sa dalampasigan
Sinasalubong ang luwalhating biyaya, agos ng bukang-liwayway.


Sa bawat pintig ng iyong kaluluwa, sa bawat himaymay
Nagpupumiglas ang sinag ng kinabukasan—
Luningning ng pag-asa, halimuyak at alindog ng panaginip ng armadong    
    diwatang kusang naghandog, kumalas, nagligtas—

--E. SAN JUAN, Jr.

LESSONS FROM GRAMSCI

12 AntonioGramsci’stheoryofthe “national-popular” and socialist revolution in the Philippines Epifanio San Juan Jr Though in substance, y...